تنوع زبانهای برنامهنویسی باعث شده که علاقه‌مندان به یادگیری هنگام انتخاب زبان موردنظرشان با مشکلاتی مواجه شوند؛ به‌قول‌معروف تا بیایند بررسی کنند که کدام زبان برنامهنویسی مناسب‌شان است، زمان زیادی را از دست داده‌اند. با مدتی جست‌وجو و مطالعه درباره‌ی زبانهای برنامهنویسی متوجه خواهید شد که تعداد زبانهای برنامهنویسی محبوب آن‌قدرها هم زیاد نیست؛ با علم به این موضوع که دقیقا می‌خواهید بعد از یادگیری برنامهنویسی چه‌کار کنید، می‌توانید یک زبان برنامهنویسی مناسب را انتخاب کنید. در این مقاله با ۹ زبان برنامهنویسی محبوب که هنوز هم به‌شدت ارزش یادگرفتن دارند آشنا می‌شوید.
بسیاری از کاربران «جاوا اسکریپت» (JavaScript) و جاوا را با هم اشتباه می‌گیرند. جاوا اسکریپت یک زبان کاملا مستقل و جدا از جاوا است. وجود نام جاوا در ابتدای جاوا اسکریپت تنها یک شباهت اسمی است. جاوا اسکریپت در درجه‌ی اول یک زبان اسکریپتی سمت کاربر برای وب است که از آن برای توسعه‌ی رابط کاربری استفاده می‌شود. برنامه‌های وب در زبانهای سمت کاربر روی کامپیوتر کاربر اجرا و از منابع سیستمی مثل رم و CPU کاربر استفاده می‌کنند.تا مدتی پیش از جاوا اسکریپت تنها در وب‌سایت‌ها برای انجام برخی رویداد‌های سمت کاربر (رویدادهایی که در مرورگر وب اجرا می‌شوند) استفاده می‌شد. بعد از مدتی پای فریم‌وُرک‌ها در جاوا اسکریپت باز شد و کارها با سادگی و سرعت هرچه‌تمام‌تر انجام پذیرفت. درواقع قبل از ورود فریم‌ورک‌ها در جاوا اسکریپت، ساخت وب اپلیکیشن‌ها هیچ‌گاه به این سادگی نبود. ساخت وب اپلیکیشن‌ها به‌وسیله‌ی کتابخانه‌هایی مانند jQuery ،AngularJS ،Ember.js ،React و غیره انجام می‌شود.علاوه‌بر وب اپلیکیشنهای تحت مرورگر، از جاوا اسکریپت می‌توان برای ساخت اپلیکیشنهای تحت سرور استفاده کرد. این‌ها اپلیکیشن‌هایی هستند که می‌توانند برای انجام برخی فعالیت‌ها مانند ذخیره‌ی اطلاعات در پایگاه داده به سرور متصل شوند. برای این منظور پلتفرمی تحت عنوان Node.js ارایه شده که با وجود عمر بسیار کم، جامعه‌ی بسیار فعالی دارد. پیشرفت تلفن‌های هوشمند و اپلیکیشنهای آن‌ها بر کسی پوشیده نیست. جاوا اسکریپت هم برای عقب‌نماندن از این دنیا با ارایه‌‌ی فریم‌ورکی با نام PhoneGap به توسعهدهندگان این امکان را داده که برای سیستم‌‌های عامل مختلف نرم‌افزارهای هیبریدی تولید کنند. تنها کافی است که با جاوا اسکریپت، HTML و CSS آشنا باشید تا بتوانید نرمافزار هیبریدی خود را برای هر سیستم عاملی تولید کنید. از طرفی شرکت فیسبوک هم فروردین ۱۳۹۴ فریم‌ورکی را با نام React Native ارایه کرد که به کمک آن می‌توان با جاوا اسکریپت اقدام به تولید نرم‌افزارهای Native روی این پلتفرم کرد.
سازندگان زبان برنامهنویسی «روبی» (Ruby) آن را این‌گونه توصیف کرده‌اند: «زبانی که به کمک آن برنامه‌نویسان با لذت و اشتیاق اقدام به تولید نرمافزار کنند.» یا «زبان برنامه‌نویسی‌ای که روی نیازهای انسان تاکید دارد نه روی نیازهای ماشین.»روبی از طریق فریمورک قدرتمند «روبی آن ریلز» (Ruby on Rails) که برای ساخت برنامه‌های تحت وب بهینه شده، محبوبیت خاصی را به‌دست آورده است. روبی به‌خوبی می‌تواند شما را در انجام پروژه‌های بزرگ همراهی کند. این زبان حاصل مطالعه‌ی خالق آن روی زبانهای SmallTalk ،Ada ،Perl ،Eiffel و Lisp است.
«پایتون» (Python) جزو محبوب‌ترین زبانهای برنامهنویسی دانشگاه‌های ایالات متحده امریکا است. توسعهدهندگان از پایتون برای ساخت اپلیکیشنهای دسکتاپ و موبایل استفاده می‌کنند. همچنین پایتون گزینه‌ی بسیار مناسبی برای انجام فعالیت‌های داده کاوی (Data Mining) است.پایتون محبوبیت بالایی در جوامع علمی و دانشگاهی برای فعالیت در حوزه‌های تحلیل داده و بیوانفورماتیک دارد. از پایتون برای برنامهنویسی در ویندوز، مک و لینوکس می‌توان استفاده کرد. گوگل، دراپ باکس، پینترست، اینستاگرام، ردیت، بیت تورنت و Civilization IV شرکت‌هایی هستند که از پایتون در بسیاری از پروژه‌هایشان بهره می‌برند.
«پی‌اچ‌پی» (PHP) یک زبان اسکریپتی سمت سرور و متن‌باز (Open Source) است. بسیاری از وب‌سایت‌هایی که روزانه از آن‌ها بازدید می‌کنید، به‌وسیله‌ی PHP ساخته شده‌اند. فیسبوک، یاهو، ویکی‌پدیا، تامبلر، وردپرس و بسیاری دیگر از سایت‌ها مواردی هستند که از PHP قدرت گرفته‌اند.PHP قواعد دستوری سختی ندارد که این موضوع باعث می‌شود به‌راحتی بتوانید آن را یاد بگیرید. جالب است به این نکته اشاره کنیم که شما از همان اولین روزهای یادگیری PHP می‌توانید پروژه‌های خوبی تولید کنید که باعث بالا رفتن روحیه‌تان برای ادامه‌ی کار می‌شود.
«جاوا» (JAVA) زبانی چندسکویی (Cross-Platform) و مستقل از سیستم عامل است که ویژگی‌هایی مانند امنیت و قابلیت استفاده در پلتفرم‌های مختلف را برای توسعه‌دهندگانش به ارمغان می‌آورد. از جاوا برای ساخت اپلیکیشنهای اندروید، برنامه‌های دسکتاپی و بازی‌ها می‌توان استفاده کرد.جاوا زبانی کلاسیک و ریشه‌دار است که به‌خوبی از پس انجام پروژه‌های نرم‌افزاری بزرگ (Enterprise) برمی‌آید. علاوه‌براین «هدوپ» (Hadoop) یک فریمورک تحت جاوا برای انجام پردازش روی داده‌های بزرگ (Big Data) است که در وب‌سرویس‌های یاهو، فیسبوک و آمازون مورد استفاده قرار می‌گیرد. بنابراین چه بخواهید برای تلفن همراهتان اپلیکیشن بسازید و چه بخواهید روی الگوریتم‌های پیچیده کار کنید، جاوا یک همراه خوب برای شما خواهد بود. ترکیب جاوا و اندروید استودیو می تواند عالی باشه.
از زبان برنامهنویسی C معمولا برای ساخت برنامه‌های سیستمی استفاده می‌شود. زبان برنامهنویسی C یک زبان قابل آمیخته شدن با سایر زبان‌ها در سیستم عامل است. ++C یک زبان قدرت‌‌گرفته از C است. از ++C در ساخت موتورهای بازی‌سازی، نرم‌افزارهای دسکتاپی، اپلیکیشنهای موبایل و حتی نرم‌افزاری تحت وب می‌توان استفاده کرد. ++C بسیار سریع و قدرتمند است؛ طوری‌که فیسبوک از آن برای انجام پردازش‌های سنگین استفاده می‌کند.اگر شما درک خوبی از زبان C داشته باشید در یادگیری سایر زبانهای برنامهنویسی مشکلی نخواهید داشت. ازآنجاکه هنگام برنامهنویسی به زبان ++C / C برای انجام یک فعالیت ساده نیاز است که مقدار کد زیادی نوشته شود، بسیاری از برنامه‌نویسان مبتدی روحیه‌شان را در ابتدای کار از دست می‌دهند. فراموش نکنید که یادگیری C یا ++C درک خوبی از منطق برنامهنویسی به شما می‌دهد. بنابراین اگر در ابتدای کار هستید به شما پیشنهاد می‌کنیم که برای داشتن درک خوب از برنامهنویسی مدتی روی یادگیری ++C / C وقت بگذارید ولی انتظار ساخت نرم‌افزارهای حرفه‌ای را نداشته باشید.
درواقع «آبجکتیو-سی» (Objective-C) یک لایه‌ی ساخته‌شده روی زبان C است که به کمک آن می‌توان برای محصولات شرکت اپل اپلیکیشن ساخت. «سوییفت» (Swift) یک زبان برنامهنویسی ارایه‌شده به‌وسیله‌ی شرکت اپل است که سازگاری خوبی با Objective-C دارد. به مانند زبان پایتون، هدف سوییفت یادگیری آسان است؛ طوری‌که تازه‌کارها هم بتوانند به‌سادگی از آن بهره ببرند.شرکت اپل سوییفت را ارایه کرد تا به کمک آن بتوان با حداقل کد نوشته‌شده، برنامه‌هایی با سرعت و امنیت بالا تولید کرد. اگر می‌خواهید برای آیپد و آیفون‌تان اپلیکیشنی حرفه‌ای تولید کنید می‌توانید از Objective-C یا سوییفت استفاده کنید. البته پیشنهاد ما به کسانی که تازه می‌خواهند شروع به یادگیری کنند، سوییفت است.
«سی شارپ» (#C) محصولی از شرکت مایکروسافت و بر پایه‌ی فریمورک «دات نت» (.net) است. از #C برای برنامهنویسی تحت وب (به‌وسیله‌ی ASP)، ساخت بازی‌های کامپیوتری و ساخت نرم‌افزارهای دسکتاپی می‌توان استفاده کرد.اگرچه در گذشته #C یک زبان چندسکویی نبوده ولی هم‌اکنون به کمک پروژه‌ای تحت عنوان Mono که به‌وسیله‌ی شرکت «زامارین» (Xamarin) ارایه شده، می‌توان از #C برای برنامهنویسی اندروید و iOS هم استفاده کرد.
اگرچه از «اس‌کیو‌ال» (SQL) در ایران زیاد به عنوان یک زبان برنامهنویسی یاد نمی‌شود و صرفا مهارتی الزامی در کنار سایر مهارت‌ها به شمار می‌رود. ولی با رشد اهمیت موضوعاتی مانند بزرگ داده‌ها (Big Data) ترجیح‌مان بر این بود که SQL هم در این لیست قرار گیرد.از SQL برای کار روی پایگاه‌های داده در محیط‌‌‌های مختلف می‌توان استفاده کرد. تقریبا در هر زمینه‌ی برنامهنویسی که بخواهید کار کنید، برای ذخیره‌‌سازی اطلاعات‌تان در پایگاه داده به SQL نیاز خواهید داشت. یادگیری SQL بسیار سریع و لذت‌بخش است. با یادگیری این زبان و حرفه‌ای شدن در آن می‌توانید به عنوان یک مدیر پایگاه داده کار کنید. با اطلاعاتی که در اختیارتان قرار دادیم باید بتوانید که یک زبان برنامهنویسی را برای یادگیری انتخاب کنید. شما چه زبان برنامهنویسی دیگری را برای یادگیری پیشنهاد می‌کنید؟ تجربیات‌تان را با دیگران به اشتراک بگذارید.